حالت دفاعی و مزیت‌هایی که دارد

حالت دفاعی یا Defensive stance حالتی است که بیشتر بازیکنان بسکتبال از سطح آماتور تا حرفه‌ای در دفاع رعایت می‌کنند.

در این مطلب قصد داریم تا علاوه بر یادآوری نکات حالت دفاعی، به بررسی علت لزوم رعایت این نکات بپردازیم:

• جنگ تعادل

تقابل بین بازیکن مدافع و مهاجم، تقابل بین تعادل‌هاست. اگر دقت کرده باشید در آموزش تکنیک‌های انفرادی حمله بر روی فریب‌ها (Fakes) تمرکز زیادی می‌شود. علت فریب دادن توسط مهاجم خارج کردن بازیکن مدافع از حالت دفاعی و تعادل است. مدافع هرچقدر تعادل بیشتری داشته باشد، استحکام بیشتری روی زمین خواهد داشت و در برابر هر حرکت و عملی که مهاجم انجام می‌دهد عکس‌العمل به موقعی از خود نشان می‌دهد؛ اما اگر مدافع در کسری از ثانیه تعادل خود را از دست بدهد، مهاجم می‌تواند به راحتی از سد مدافع خود عبور کند.

به طور کلی اولین اصل برای اینکه یک مدافع، در دفاع موفق باشد، رعایت اصل تعادل است. در حالت دفاعی بازیکن مدافع برای رسیدن به تعادل بیشتر باید مرکز ثقل خود را به زمین نزدیک کند و اندازه پاها و حالت قرار گیری و فرم بدنی‌اش به صورتی باشد که بیشترین تعادل را به او بدهد.

• خم کردن زانوها (نشستن روی پاها)

در حالت دفاعی مدافعین باید روی پاهای خود بنشینند و زانوهای خود را بدون آنکه از پنجه پاهایشان جلوتر بزند، خم کنند. اینکار علاوه بر اینکه موجب نزدیک شدن مرکز ثقل بدن بازیکن به زمین می‌شود و تعادل بیشتری به او می‌دهد، باعث بیشتر شدن توان انفجاری (Explosive) بازیکن می‌شود.

توان انفجاری به قدرتی گویند که بر اثر آن يک عضله بتواند در برابر نيروی مقاوم به سرعت واکنش نشان دهد. یعنی زمانی که بازیکن شروع به حرکت می‌کند شما بتوانید واکنش سریعتری را در کمترین زمان داشته باشید. لذا نشستن روی پاها و رسیدن به تعادل موجب بالا رفتن توان انفجاری می‌شود.

• باز کردن پاها به اندازه کمی بیشتر از عرض شانه

باز کردن پاها به میزان درجه‌ای که زانوهای خود را خم می‌کنید و به زمین نزدیک می‌شوید وابسته است. لذا بهترین توضیح در رابطه با این موضوع این است که بازیکنان، خود به مقدار معین باز کردن پاها برسند تا بتوانند بیشترین تعادل را در حالت دفاعی داشته باشند.

• پنجه همیشه روی زمین و رو به جلو باشند

نگه داشتن پنجه‌ها روی زمین بسیار مهم است. زیرا تعادل و تقسیم کردن وزن شما در انتها به پنجه شما ختم می‌شود. در برخی آموزش‌ها توصیه می‌شود بازیکنان برای اینکه بتوانند همواره فعال باشند و بتوانند واکنش‌های سریعتری از خود به نمایش بگذارند، می‌بایست وزن خود را روی پنجه‌ها بیندازند و پاشنه‌هایشان را به اندازه بسیار اندکی از زمین جدا کنند. البته برخی دیگر مخالف این موضوع هستند و معتقدند جدا کردن پاشنه از زمین میزان تعادل بازیکن را کاهش می‌دهد. ضمنا باید به این نکته اشاره کرد که رو به جلو و در راستای بدن بودنِ پنجه‌ها در داشتن تعادل و حرکت سریع مدافع بسیار موثر است.

• تیلت خلفی لگنی

چرخش لگن به عقب حول محور مفاصل ران را تیلت خلفی لگنی گویند. از نظر بیومکانیکی این چرخش لگن در شرایطی که زانوها خم و پاها باز شدند، نقش متعادل‌سازی بدن در حالت دفاعی را ایفا می‌کنند و به بازیکن اجازه می‌دهد تا علاوه بر تقسیم وزن صحیح، تعادل بیشتری در بدن داشته باشد.

• دست‌ها را کاملا باز کند

همانند موارد قبلی، باز کردن دست‌ها بر روی تعادل بازیکن تاثیر زیادی دارد. فرض کنید که دو وزنه نسبتا مساوی در دو طرف بدن خود انداخته‌اید و شما را در وسط نگه می‌دارد. این کار موجب می‌شود تا مقداری از وزن بدن شما به وسیله دست‌های باز شده تقسیم صحیحی داشته باشند تا به تعادل بدن شما کمک کند. البته باید توجه داشته باشید که در هر شرایطی نمی‌توان دست‌ها را باز کرد و بنا به فعالیتی که شما باید انجام بدهید، حالت دست‌ها متفاوت خواهد بود.

• حرکت در حالت دفاع

ضمنا به این نکته توجه داشته باشید که بازیکن برای حرکت در حالت دفاعی می‌بایست از تکنیک (Push-Step-slide) استفاده کند. یعنی برای حرکت ابتدا روی پای مخالف جهت حرکت فشار بیاورد، سپس با نیروی به دست آمده پای دیگر را به سمت جهت حرکت پرت کند و پای عقبی را روی زمین بکشد. در شرایطی هم که بازیکن نیاز دارد تا از حالت دفاعی خود خارج شود و سرعت بیشتری بگیرد می‌بایست از تکنیک‌های دیگری استفاده کند که در مطالبی جداگانه به آن خواهیم پرداخت.