بسکتبال خیابانی پایه اولیه بسکتبال 3X3
برای اشاره به تاریخچه بسکتبال 3X3 باید به بسکتبال خیابانی اشاره کرد که در آمریکا بیشترین طرفدار را داشت. از آنجایی که بسکتبال ورزشی بود که در آمریکا ابداع شده بود و آمریکایی ها ذاتا افراد ورزش دوستی بودند، همواره در کوچه، خیابان و پارک در حال بسکتبال بازی کردن با یکدیگر بودند. از طرفی برخلاف ورزش هایی مانند هاکی و بیسبال که عمدتا نیاز به تجهیزات و زمین مناسب داشت، دو ورزش فوتبال (آمریکایی) و بسکتبال به دلیل امکانات کمتر و در دسترس تر بودن جزو سرگرمی های اصلی کودکان و جوانان آمریکایی بود.
به همین جهت طرفداران و علاقه مندان به بسکتبال با مشاهده مسابقات NBA (و قبل تر از آن ABA) دوست داشتند تا روزی جای بزرگان بسکتبال را بگیرند و با این رویاپردازی پا به کوچه و خیابان می گذاشتند و در بازی های محلی شرکت می کردند. عمده بازی های آن ها بازی های ۵ علیه ۵، ۳ علیه ۳ و تک به تک بود. بازی تک به تک که بیشتر جنبه زورآزمایی و کل کل بود؛ بازی های ۵ علیه ۵ هم در برخی از مکان های کوچک با فضای کم بسیار شلوغ می شد و از طرفی نیاز به ۱۰ نفر بازیکن بود؛ به همین دلیل بازی های ۳ علیه ۳ بخاطر کمتر بودن تعداد و خلوت تر بودن زمین بیش از سایر حالت ها مورد استقبال بود.
این بازی ها در خیابان با قوانینِ خود افراد بازی می شد و در هر منطقه افراد قوانین خود را برای بازی بسکتبال خیابانی اجرا می کردند؛ بیشتر این بازی ها بسیار فیزیکی و خشن بود زیرا داوری برای کنترل خطاها نبود و حتی بازیکنان NBA اجازه حضور در بازی های خیابانی را نداشتند و در صورت مشاهده شدن آن ها در بازی های خیابانی با جریمه های سنگین روبرو می شدند. تا اینکه مسیر بسکتبال خیابانی در دهه ۷۰ میلادی توسط خانواده مک نیل دگرگون شد و پایه اولیه این سبک از بسکتبال در تاریخچه بسکتبال 3X3 بود.
لوگو مسابقات Gus Macker که الگوبرداری شده از لوگو Air Jordan است.
تورنمنت خیابانی Gus Macker
سال ۱۹۷۴ در لوول میشیگان، اسکات مک نیل و برادرش تصمیم گرفتند تا ۱۸ نفر از دوستان خود را گرد هم آورند و رقابتی را برای کسب ۱۸ دلار با یکدیگر برگزار کنند. این روند به صورت سالیانه برگزار می شد تا اینکه خانواده مک نیل تصمیم گرفت این رقابت ها را گسترش دهد و در سال ۱۹۸۷ تورنمنت خود را در شهر بلدینگ برگزار کرد. این روند ادامه پیدا کرد و در شهرها و ایالت های مختلف برگزار شد تا با عنوان تور جهانی گاس ماکر شناخته شود. مسابقاتی که در سال های اولیه برگزاری بیش از ۱۰ هزار بازیکن را به خود جذب کرده بود و این رقابت ها که در حال حاضر هم برگزار می شود ۲۰۰ هزار بازیکن را به همراه ۱.۲ میلیون تماشاگر به پای این تورنمنت محلی کشیده است.
این فعالیت خانواده مک نیل نوعی انقلاب در بسکتبال خیابانی آمریکا محسوب می شد؛ زیرا تا پیش از این مسابقاتی به این شکل در سطح ملی آن هم با قوانین مشخص در خیابان برای بازیکنان بسکتبال خیابانی برگزار نمی شد و تورنمنت Gus Macker به شکلی هدف بازیکنانی شده بود که در کوچه و خیابان بازی می کردند تا با حضور در این رقابت ها خودی نشان دهند.
بعدها تورنمنت های بسکتبال خیابانی دیگر مانند Hoop It Up تشکیل شدند تا بازیکنانی که در خیابان بازی می کردند، برای کسب مقام و جایزه مسابقات تلاش کنند و این شروعی بود بر سازماندهی شدن بسکتبال خیابانی در کشور آمریکا!
این شکل از برگزاری مسابقات بسکتبال خیابانی که شرکت کننده ها و تماشاگران آن مردم بودند، پای اسپانسرهای بزرگ و شناخته شده ورزشی را به بسکتبال خیابانی باز کرد تا آن ها هم تلاش کنند تا مسابقات خود را برگزار کنند؛ معروف ترین آن ها کمپانی آدیداس بود که شکل جهانی به آن داد.
جهانی شدن بسکتبال خیابانی با آدیداس
ورود آدیداس به بسکتبال خیابانی از سال ۱۹۹۲ رقم خورد؛ پیش از سال ۱۹۹۲، بسکتبال یک ورزش باشگاهی در اروپا بود. یعنی افراد برای بسکتبالیست شدن و فعالیت های بسکتبالی باید در باشگاه ها به صورت سازماندهی شده، در قالب تیم در رده های سنی مختلف فعالیت می کردند و به شکلی بیش از اینکه همانند آمریکا ورزشی همگانی باشد، در باشگاه ها بازی می شد.
در سال ۱۹۹۲ و با برگزاری المپیک تابستانی در بارسلونا اسپانیا، به واسطه بازی درخشان مایکل جردن و تیم ملی بسکتبال آمریکا که با عنوان Dream Team (یا همان تیم رویایی) شناخته می شد، علاقه مندان بسکتبال در اروپا و سایر قاره ها بیش از پیش به بسکتبال آمریکا توجه کردند؛ تا پیش از آن بسکتبال آمریکا را در سطح NBA و مسابقات باشگاهی و ملی می دانستند و با توجه به نبود ارتباطات (مانند اینترنت) در آن دوران، بسکتبال به صورت خیابانی و همگانی چندان متداول نبود.
به گفته ارنست-هنریک بکمن، نویسنده و مورخ فرهنگ کفش های کتانی، که در زادگاه آدیداس یعنی آلمان هم مستقر است می گوید:
“بعد از المپیک ۱۹۹۲ رسانه ها داستان بچه های آمریکایی را روایت می کردند که فقط با بازی در خیابان ها و بازی هایی که سازمان یافته نبودند (مانند رقابت های باشگاهی و مدرسه ای) به ستاره های NBA تبدیل شدند.”
همزمان با این اتفاقات، فیلم White Men Can’t Jump که یک کمدی ورزشی آمریکایی بود و داستان بازیکنان بسکتبال خیابانی را روایت می کرد در آمریکا و اروپا به موفقیت بسیاری رسید تا بیش از پیش اروپایی ها و سایر قاره های دنیا بسکتبال را فراتر از بسکتبال باشگاهی و آن هم به صورت همگانی و خیابانی ببینند.
در این شرایط کمپانی آدیداس که یک شرکت ورزشی آلمانی بود و بازار اروپا و آمریکا را در اختیار داشت، از فرصت پیش آمده استفاده کرد و با الگو برداری از مسابقات بسکتبال خیابانی آمریکایی که بسیار محبوب و پرطرفدار بود، تصمیم به برگزاری مسابقات بسکتبال خیابانی در سراسر اروپا و جهان گرفت تا به واسطه تب بسکتبال همگانی که اروپا را فرا گرفته بود، بتواند محصولات خود را به ویژه کفش های بسکتبال را معرفی و به فروش برساند. به همین جهت مسابقات Streetball Challenge را در اروپا و پس از آن در سراسر دنیا برگزار کرد. رویدادی که در تاریخچه بسکتبال 3X3 تاثیر بسیار زیادی داشت.
پس از استقبال فراوان بسکتبال خیابانی و عنوان Streetball در اروپا و جهان، آدیداس کفش Streetball 2.0 را معرفی کرد که طراحی مدرنی در آن زمان داشت. بکمن در بخشی از تاریخ کفش های کتانی می نویسد:
“کفش Streetball 2 آن روزها همه جا بود. بازیکنان تیم های باشگاهی به سراغ آن می آمدند؛ حتی افرادی که سابقه بسکتبال نداشتند و صرفا برای زیبایی آن را می پوشیدند. این کفش ها تبدیل به یک سبک زندگی شده بودند.”
این همگانی شدن بسکتبال خیابانی باعث شد تا مردم دنیا بیش از گذشته در کوچه خیابان به بسکتبال بازی کردن بپردازند و تورنمنت های بسکتبال در فضای باز مورد توجه علاقه مندان به بسکتبال قرار گرفت. این شروعی بود تا فدراسیون جهانی بسکتبال (FIBA) این حجم از فعالیت بسکتبال خیابانی را در سراسر دنیا مشاهده کند و به فکر سازماندهی کردن آن بیفتد؛ اتفاقی که منجر به جرقه ای برای ابداع بسکتبال 3X3 شد.
آفرینش بسکتبال 3X3
پس از اینکه از اواسط دهه ۹۰ و ۲۰۰۰ میلادی بسکتبال خیابانی گسترش زیادی پیدا کرد، بسیاری از بازیکنان علاقه مند بودند تا برای ارتقا مهارت های انفرادی خود و تفریح به بسکتبال خیابانی مشغول شوند که به دلیل نبود قوانین مشخص در این سبک از بسکتبال، امکان آسیب دیدگی آن ها را افزایش می داد و تیم ها و لیگ ها به مرور همانند تیم های NBA مجبور می شدند بازیکنان خود را از بسکتبال خیابانی منع کنند و گاها برای حضور در آن جریمه در نظر بگیرند.
از طرف دیگر بسکتبال خیابانی در میان جوانان بسیار محبوب بود؛ زیرا می توانستند آزادانه بدون نظارت مربی هر مهارتی که دارند را ارائه دهند و از طرفی نیاز به محیط سالن و یا توپ های زیاد نبود و با یک الی دو حلقه و یک توپ بسکتبال به ورزش مورد علاقه خود مشغول می شدند. اتفاقی که باعث شد تا شرکت های تولید کننده توپ بسکتبال (مانند ویلسون و مولتن) توپ های مخصوص بازی بر روی آسفالت تولید کنند که عمر بیشتری نسبت به توپ های سالنی بر روی آسفالت داشتند و آن ها را مدل Outdoor (ویژه فعالیت در فضای باز) نامیدند.
این دو عامل (منع شدن بازیکنان حرفه ای از بسکتبال خیابانی و علاقه زیاد جوانان به این سبک از بسکتبال) موجب شد تا دو کمیته بسکتبال جوانان و کمیته مسابقات بین المللی که هر دو متعلق به فدراسیون جهانی بسکتبال هستند ایده بسکتبالی تحت عنوان بسکتبال 3X3 را مطرح کنند. بسکتبالی که همانند مسابقات باشگاهی سازماندهی شده و دارای قوانین مشخص باشد اما پایه و فلسفه آن به دلیل عدم وجود مربی، تعداد بازیکنان، اندازه زمین و شرایط و جو حاکم بر مسابقات از بسکتبال خیابانی الهام گرفته شده باشد. این طرح اولین گام در تاریخچه بسکتبال 3X3 به صورت جدی محسوب می شود.
از دلایل اصلی این درخواست برای ارائه طرح بسکتبال 3X3 می توان به این موارد اشاره کرد؛ جوانانه پسند بودن، قابل برگزاری در سطح شهر و دارا بودن چهره مثبت بسکتبال در بین جوامع که شکل آسانی از بسکتبال را به دلیل نیاز داشتن حداقل امکانات آن را همگانی تر می کرد. این ایده در سال ۲۰۰۷ با برگزاری مسابقات 3X3 درون سالنی آسیا که به میزبانی چین در تاریخ ۳ نوامبر ۲۰۰۷ برگزار شد علنی گشت. هدف از برگزاری این رقابت ها، به نمایش گذاشتن ورزشی جدید از بطن بسکتبال بود تا FIBA بتوانم تصمیم گیری کند که آیا بر روی آن سرمایه گذاری کند یا خیر!
در آن مسابقات که اولین ایونت سازماندهی شده بسکتبال خیابانی تحت عنوان بسکتبال 3X3 در تاریخ بود، ایران با ترکیب ارسلان کاظمی، فربد فرمان، مهدی شیرجنگ و محمد امجد با شکست دادن چین در فینال به عنوان قهرمانی رسید. از همین رو می توان به شکلی ایران را اولین تیم در تاریخ بسکتبال 3X3 نامید که در اولین ایونت زیر نظر فیبا در این رشته به قهرمانی رسیده است. در آن رقابت ها مرحله گروهی به صورتی برگزار شد که هر تیمی زودتر به امتیاز ۲۱ می رسید برنده رقابت بود و در مرحله نهایی (نیمه نهایی و فینال) هر تیمی زودتر به امتیاز ۳۳ می رسید به عنوان پیروز میدان معرفی می شد.
البته در سال ۲۰۰۹ فدراسیون جهانی بسکتبال مجددا این فرصت را داشت تا پیش از المپیک جوانان، آزمایش دیگری از بسکتبال 3X3 را در مسابقات درون سالنی آسیا داشته باشد. رقابت هایی که به میزبانی ویتنام برگزار شد و ایران با ترکیب مهدی کامرانی، حامد آفاق، اوشین ساهاکیان و صمد نیکخواه بهرامی، چهار ستاره ای که به تازگی قهرمانی آسیا را کسب کرده بودند و در المپیک شرکت کرده بودند به عنوان قهرمانی رسید. در آن رقابت ها برای اولین بار در تاریخ بسکتبال 3X3 در بخش بانوان هم این مسابقات برگزار شد که تایلند با شکست هر چهار حریف خود به عنوان قهرمانی رسید.
البته از آنجایی که این مسابقات جنبه آزمایشی داشتند، به عنوان اولین ایونت بسکتبال 3X3 شناخته نشدند و FIBA آغاز فعالیت بسکتبال 3X3 را از سال ۲۰۱۰ می داند؛ از همین رو در تاریخچه بسکتبال 3X3 به آن اشاره نشده است.
تصویری از مسابقه بانوان استرالیا و چین در مسابقات بسکتبال 3X3 المپیک جوانان ۲۰۱۰
بعد از برگزاری این رقابت ها با تایید FIBA و تصویب کمیته جهانی المپیک در همان سال ۲۰۰۷، برای اولین بار این شکل از بسکتبال در سطح جهانی و در المپیک جوانان به میزبانی سنگاپور در سال ۲۰۱۰ برگزار شد که به اولین ایونت رسمی بسکتبال 3X3 در تاریخ تبدیل شد. صربستان در بخش پسران و چین در بخش دختران در این رقابت ها به عنوان قهرمانی رسیدند. ضمن اینکه ایران در بخش پسران حضور داشت و در میان بیست تیم به عنوان یازدهمی دست پیدا کرد.
قوانینی که برای این مسابقات وضع شده بود بسیار متفاوت با قوانین بسکتبال ۵ علیه ۵ بود؛ مهمترینِ این قوانین به این شرح بود:
- بازی در دو وقت ۵ دقیقه ای برگزار می شد و هر تیمی در پایان زمان امتیاز بیشتری داشت و یا پیش از پایان زمان مسابقه به امتیاز ۳۳ یا بیشتر دست پیدا می کرد برنده مسابقه بود.
- در صورتی که در پایان زمان مسابقه دو تیم نتیجه برابر داشتند، یک زمان ۲ دقیقه به عنوان Overtime برگزار می شد تا یک تیم در پایان زمان بتواند برتر باشد یا به امتیاز ۳۳ برسد.
- مدت زمان مالکیت هر تیم ۱۰ ثانیه بود. (در بسکتبال پنج به پنج این مدت ۲۴ ثانیه است)
- بعد از هر اقدام توپ باید به بیرون از قوس سه امتیازی می رفت و حتما توسط دو بازیکن از تیم مالک توپ لمس می شد تا امکان پرتاب و کسب امتیاز وجود داشته باشد.
این مسابقات با اینکه دارای برخی مشکلات از نظر قوانین بود، توجه بسیاری را جلب کرد. از بازیکنان بسکتبال خیابانی که تا حدی بخاطر محیط برگزاری آن را بسکتبال خیابانی سازمان یافته می دانستند گرفته تا بازیکنان بسکتبال حرفه ای که علاقه زیادی به بسکتبال خیابانی داشتند اما از حضور در این رقابت ها منع بودند؛ این توجه و استقبال از سوی بازیکنان و مردم فیبا را مجاب کرد که ایده بسکتبال 3X3 می تواند بسیار مفید باشد و پلی ما بین بسکتبال حرفه ای و بسکتبال همگانی و خیابانی ایجاد کند.
از همین در سپتامبر ۲۰۱۰ کنگره FIBA به میزبانی استانبول برگزار شد و بسکتبال 3X3 به عنوان یک ورزش به رسمیت شناخته شد تا شروعی بر یکی از جدیدترین ورزش های دنیا باشد که در سرعت بسیار زیادی به موفقیت رسید. اتفاقی که در تاریخچه بسکتبال 3X3 به معنای بخشیدن زندگی به یک ورزش جدید آن هم از دل بسکتبال بود.
ایونتی که همه را جذب کرد
بسکتبال 3X3 که اکنون یک ورزش رسمی محسوب می شد نیاز به توجه و سازماندهی بیشتری داشت از همین رو FIBA فدراسیون بسکتبال 3X3 را که زیرمجموعه خود فیبا بود تشکیل داد و این فدراسیون هم به کمک بسیاری از افراد با تجربه در زمینه های مختلف اقدام به توسعه این ورزش کرد. یکی از این موارد قوانین بسکتبال 3X3 بود؛ مسابقاتی که در المپیک جوانان برگزار شده بود با اینکه بسیار کار شده و آنالیز شده برگزار شده بود و قوانین آن از نظر تئوری مناسب این سبک از بسکتبال بود، اما در عمل دارای مشکلاتی بود که FIBA به مرور آن ها را برطرف کرد تا امروزه شکل متفاوتی از قوانین بسکتبال را نسبت به اولین دوره آن در سال ۲۰۱۰ شاهد باشیم.
علاوه بر این FIBA به دنبال گسترش دادن بسکتبال 3X3 در سراسر جهان و حتی جایگزین کردن آن به جای بسکتبال خیابانی بود. برای همین FIBA به یک تقویم منظم و البته پرکار و شلوغ نیاز داشت تا بسکتبال 3X3 در سراسر دنیا با سرعت زیادی برگزار شود. به همین جهت FIBA علاوه بر مسابقات معمول که بین تیم های ملی برگزار می شد (مانند مسابقات جام ملت ها و جام جهانی) تصمیم گرفت تا ایونتی را تحت عنوان World Tour (تور جهانی) برگزار کند. اما FIBA نمی خواست این رقابت ها جنبه آزمایش داشته باشد و زمانی تصمیم به برگزاری آن گرفت که بسکتبال 3X3 آماده ارائه و بهره برداری در سطح جهانی بود. پس فیبا نقشه راهی را از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۲ ترسیم کرد که در صورت درست طی شدن این مسیر، فیبا می توانست در سال ۲۰۱۲ مسابقات تور جهانی را در سرتاسر دنیا برگزار کند.
این نقشه راه که در کنگره فیبا به تصویب رسیده بود در تاریخ ۱۳ مارچ ۲۰۱۱ در نشست خبری فیبا در شهر لیون توسط هیئت مدیره رسما تایید شد. مهمترین برنامه عملیاتی فیبا در راستای توسعه بسکتبال 3X3 برگزاری ایونتی در تابستان ۲۰۱۱ بود تا قوانین و شرایطی جدیدی که پس از المپیک ۲۰۱۰ جوانان بر روی این ورزش اعمال کرده بودند را بررسی و آزمایش کنند. این ایونت همانند رقابت های المپیک جوانان در رده سنی برگزار شد که بازیکنان جوان در آن درگیر باشند و به همین دلیل رقابت های زیر ۱۸ سال قهرمانی جهان در سپتامبر ۲۰۱۱ به میزبانی ایتالیا برگزار شد.
این رقابت ها که اولین ایونت رسمی FIBA بعد از رسمی شدن بسکتبال 3X3 به عنوان یک ورزش بود، با حضور ۲۴۰ بازیکن در قالب ۶۰ تیم (۴۰ کشور) در دو بخش دختران و پسران از سراسر دنیا در سه روز به میزبانی ریمینی ایتالیا برگزار شد. ضمن اینکه همزمان با این رقابت ها، سه مسابقه جانبیِ چالش های مهارتی، مسابقه شوت و دانک برگزار شد. مسابقات بسکتبال 3X3 و مسابقات جانبی آن، چنان از کیفیت و هیجان بالایی برخوردار بود که توجه سراسر دنیا را به این ورزش جدید جلب کرد تا نقش راه FIBA بیش از حدی که انتظار داشتند در همان سال اول موفق و چشمگیر باشد. لازم به ذکر است که خیلی از قوانین و استانداردهایی که برای این مسابقه در نظر گرفته شده بود جزوی از قوانین همیشگی بسکتبال 3X3 شد و امروزه هم دست نخورده باقی مانده است. به همین جهت در تاریخچه بسکتبال 3X3 این ایونت از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است.
ضمن اینکه FIBA همزمان با این رقابت ها برای اولین بار از سیستم شبکه ای استفاده شد که در آن اطلاعات کامل ایونت ها و اطلاعات و عملکرد بازیکنان به طور کامل در آن به ثبت می رسید. هدف FIBA از راه اندازی این سیستم شبکه ای، به ثبت رسیدن تمامی ایونت ها (از کوچکترین تا بزرگترین) در سراسر دنیا بود تا براساس آن بتواند بازیکنان را در تمام جهان رده بندی کند و تیم ها را طبق رنکینگ مشخصی دسته بندی نماید.
این ایونت و سازماندهی سیستم شبکه ای مهر تاییدی بود تا بسکتبال 3X3 هم از سمت FIBA و هم از سمت علاقه مندان به بسکتبال مورد استقبال قرار گیرد و در نهایت موجب شود تا رسما برگزاری مسابقات جهانی در سطح بزرگسالان و مهمتر از آن تور جهانی تصویب شود.
مسابقات جهانی و نهایتا تور جهانی
در اولین ماه از سال ۲۰۱۲، FIBA رسما بسکتبال 3X3 را از حالت آزمایشی خارج کرد. این فدراسیون تقویم مسابقات و سیستم شبکه ای خود را رسما عمومی کرد تا بسکتبال 3X3 به عنوان یک ورزش آماده تبلیغ و گسترش پیدا کردن در سراسر جهان باشد.
مسابقات 3X3 قهرمانی جهان (FIBA 3×3 World Championship) اولین ایونت رسمی فیبا در رده بزرگسالان و حرفه ای محسوب می شد که در آگوست ۲۰۱۲ به میزبانی آتن با حضور ۶۴ در سه بخش مردان، بانوان و مختلط برگزار شد. البته مسابقات مختلط (Mixed) که در آن تیم ها ۲ بازیکن مرد و ۲ بازیکن زن در ترکیب داشتند تنها در همان دوره برگزار شد و دیگر به این شکل مسابقاتی در سطح قهرمانی جهان برگزار نشد.
بعد از این مسابقات گل سرسبد رقابت های بسکتبال 3X3 برای نخستین بار برگزار شد. رقابت های تور جهانی 3X3 یا همان FIBA 3×3 World Tour ابتدا در برزیل، روسیه، آمریکا، ترکیه و اسپانیا برای مشخص شدن تیم های نهایی برگزار شد. در این ایونت های انتخابی تیم ها همانند تیم های باشگاهی بودند و دیگر براساس ملیت و رقابت های ملی فعالیت نداشتند. در نهایت ۱۱ تیم به همراه نماینده میامی آمریکا که میزبان مرحله نهایی بود، به دور نهایی تور جهانی رسیدند که به مدت دو روز برگزار شد و تیم Team San Juan از پورتوریکو بعد از Split از کرواسی و Edmonton از کانادا به عنوان قهرمانی رسید. باید به این نکته اشاره کرد که در تاریخچه بسکتبال 3X3، تور جهانی محبوب ترین ایونت در این ورزش به حساب می آید.
این سبک از برگزاری تور جهانی موجب شد تا بسکتبال 3X3 در کشورهای مختلفی میزبان باشد و همانند یک کارناوال که به کشورهای مختلف سفر می کند و برنامه خود را به مردم سراسر دنیا ارائه می دهد، بسکتبال 3X3 هم در فضای باز و عمومی این سبک از بسکتبال مهیج و جدید را به جهانیان معرفی کند.
نقطه عطف یعنی حضور در المپیک
همانطور که در ابتدای تاریخچه گفته شد، بسکتبال خیابانی به واسطه حضور تیم رویایی آمریکا در المپیک ۱۹۹۲ اسپانیا مورد توجه اروپایی ها و جهانیان قرار گرفت؛ حالا نوبت آن رسیده بود تا این ورزش که خود ریشه در خیابان های آمریکا داشت و به واسطه المپیک به جهان معرفی شده بود، به عنوان یک ورزش نوین از طریق رقابت های المپیک به سراسر دنیا معرفی می شد.
از همین رو FIBA با برگزاری انواع رقابت ها در سطح قاره ای و جهانی و تشویق فدراسیون های ملی به برگزاری ایونت های داخلی پرتعداد، سعی در گسترش بسکتبال 3X3 داشت؛ این امر موجب شد تا هنگامی که FIBA این ورزش را برای المپیک ۲۰۲۰ توکیو به کمیته جهانی المپیک پیشنهاد داد، بخاطر استقبال گسترده جهان از این ورزش (حتی افرادی که درگیر بسکتبال نبودند اما از آن لذت می بردند) از ابعاد اقتصادی، ورزشی و اجتماعی کاملا مناسب حضور در المپیک باشد تا نهایتا در ۹ ژوئن سال ۲۰۱۷ بسکتبال 3X3 جزو ورزش های رسمی المپیک ۲۰۲۰ توکیو معرفی شد.
البته برگزاری این رقابت ها به دلیل شیوع کووید-۱۹ ممکن بود به دلیل عدم برگزاری این سری از المپیک به تعویق بیفتد و یا حتی بدون برگزار شدن حتی یک مسابقه از تقویم المپیک حذف گردد که نهایتا المپیک تابستانی توکیو با یک سال تاخیر در سال ۲۰۲۱ برگزار شد. لتونی در بخش مردان و آمریکا در بخش بانوان اولین قهرمانان المپیکی بسکتبال 3X3 در تاریخ بودند.
حضور در المپیک و نهایتا برگزاری این رقابت ها که با استقبال زیادی هم روبرو شد، بزرگترین اتفاق در سطح ورزش جهان در تاریخچه بسکتبال 3X3 بشمار می رود. ورزشی که این روزها به طور مداوم در حال فراگیر شدن است.
این (بسکتبال 3X3) جهانیه و برای شهره! این یک نمایشه و خیلی سریعه. شما باید سریع فکر کنید. اگر می خواهید در سطح بالایی باشید باید همه نوع از مهارت ها رو توسعه بدید.
Dusan Bulut قهرمان چهار دوره تور جهانی
سیر تکاملی تاریخچه بسکتبال 3X3 از ۱۹۹۲ تا ۲۰۲۱
۱۹۹۲
اواخر دهه ۹۰ و اوایل ۲۰۰۰
برگزاری مسابقات بسکتبال سه نفره توسط آدیداس در سطح جهان
۲۰۰۷
توجه FIBA به سازماندهی کردن بسکتبال و خیابانی و برگزاری اولین مسابقه آزمایشی
۲۰۱۰
اولین ایونت بسکتبال 3X3 و به رسمیت شناختن آن به عنوان ورزش
۲۰۱۱
مشخص کردن نقشه راه برای رسمی کردن بسکتبال 3X3
۲۰۱۲
برگزاری تور جهانی و مسابقات جهانی حرفه ای
۲۰۱۷
تصویب حضور بسکتبال 3X3 در مسابقات المپیک تابستانی
۲۰۲۱
