تاکتیک ساده Pick And Roll
نویسنده: شهریار مقدمی
بازی Screen & Roll (که با عنوان Pick & Roll شناخته می شود)، یکی از بازی های ساده اما کاربردی در بسکتبال ۵ علیه ۵ است؛ با این حال این روش بازی با توجه به ساختار بسکتبال 3X3 بسیار مفید و کاربردی است.
این سبک بازی اگر به درستی اجرا شود می تواند به خوبی برای هر سه بازیکن مهاجم فضای خالی ایجاد کند و در نهایت موجب امتیازآوری شود.
در این مطلب قصد داریم بازی Pick & Roll برای بسکتبال 3X3 را بررسی کنیم و حالت های (Options) متفاوت و قابل اجرا آن را بررسی کنیم. در نظر داشته باشید در بسکتبال تمامی سیستم ها قابل تغییر است و بنا به شرایط بازی می توان به واسطه خلاقیت، روش ها و سیستم های متفاوتی را خلق و اجرا کرد.
آنچه در این مطالب می خوانید
پایه سیستم و آشنایی
پایه اولیه این سیستم براساس On Ball Screen (اسکرین برای بازیکن مالک توپ) است که طی آن بازیکن اسکرین دهنده پس از اقدام به اسکرین، Roll و به سمت حلقه حرکت می کند. بازیکن مالک توپ بعد از دریافت اسکرین به سمت حلقه Drive می کند و دیگر بازیکن با توجه مسیر حرکت دو هم تیمی دیگر خود، سعی می کند در فضای مناسب قرار بگیرد.
از ویژگی های اصلی این سیستم، ایجاد Mismatch از نظر قد، سرعت و مهارتی است که به تیم مهاجم این امکان را می دهد تا در دفاع تیم مقابل شرایط Switch فراهم کند و از همین رو بتواند با Mismatch مدنظر نقطه ضعف تیم حریف را نشانه بگیرد و حمله منجر به امتیاز شود.
در سیستم هر سه بازیکن این شانس را دارند تا با قرار گرفتن در فضای مناسب، کسب امتیاز کنند:
- بازیکن مالک توپ بعد از اسکرین می تواند Drive و در نزدیکی سبد اقدام به شوت کند.
- بازیکن اسکرین دهنده بعد از اسکرین دادن و Roll کردن می تواند در فضای مناسب پاس را دریافت و نزدیک به سبد اقدام کند.
- بازیکن سوم که در جریان Pick & Roll در فرایند اسکرین نقشی ندارد، می تواند بنا به حرکت دو هم تیمی دیگر خود، فضای مناسب را شناسایی و با حرکت در آن فضا پاس را از هم تیمی خود دریافت کند؛ البته این بازیکن نقش دیگری هم می تواند ایفا کند. او می تواند با یک بازی بدون توپ مناسب، موجب شود تا فضا برای دیگر هم تیمی های او خالی شود.
ویژگی بازیکنان
در این سیستم باید بدانید از چه بازیکنی در چه نقشی بازی بگیرید. هر یک از این سه بازیکن می بایست ویژگی ها و توانایی هایی داشته باشند که سیستم به بهترین شکل اجرا شود.
بازیکن مالک توپ و اسکرین گیرنده
- توانایی بالا در Ball Handling (کنترل توپ) و دریبلینگ
- قدرت انفجاری بالا برای Drive سریع و Punch کردن به سمت حلقه بعد از گرفتن اسکرین
- توانمند بودن در شوت های Step Back و Pull up
- دید مناسب و وسیع نسبت به حرکت بازیکنان و فضای خالا
- قدرت تصمیم گیری بالا جهت اینکه بداند چه زمانی اقدام کند و یا پاس بدهد
- پاس دهنده قهار در شرایط سخت با سرعت بالا
بازیکن اسکرین دهنده
- ترجیحا قدبلندترین بازیکن تیم (به جهت ایجاد Mismatch فیزیکی و قدی)
- توانایی Post-up در نزدیکی حلقه
- توانمند بودن در شوت Mid-Range
بازیکنی که در روند اسکرین شرکت نمی کند
- دید وسیع برای بازی بدون توپ و ایجاد فضا برای هم تیمی ها
- توانایی شوت سه امتیازی و Mid-Range
- توانمند بودن در فریب دادن (بخصوص Fake شوت و پاس)
- توانایی بالا در Drive و Punch به سمت حلقه
- ماهر بودن در ارسال Kick Pass به جهت برهم زدن ساختار دفاع تیم مقابل
حالت کلی بازی
در این بازی (Play یا همان تاکتیک تهاجمی)، بازیکن مالک توپ در Top Of The Key مستقر می شود و یکی از بازیکنان برای مدافع مستقیمی که از او دفاع می کند، Screen می گذارد.
این Screen بهتر است از سمت مخالف بازیکنی باشد که در Screen نقشی ندارد تا فضای مناسب برای بازیکن اسکرین گیرنده (در صورتی که اسکرین را Reject کند) ایجاد شود.
سپس بازیکن مالک توپ با استفاده از Screen، به سمت حلقه Drive می کند و بازیکن اسکرین دهنده اقدام به Roll می کند.
بازیکن اسکرین دهنده می تواند پس از Roll هم به صورت کامل تا زیر حلقه حرکت کند تا در آن جا فضای مناسب برای خود ایجاد کند و هم می تواند کمی بالاتر مستقر شود تا در صورت دریافت پاس موقعیت Mid-Range قرار بگیرد.
از این قسمت سیستم به بعد، حالت های متفاوتی می تواند رخ دهد که آن ها بررسی می کنیم.
حالت اول (Option 1)
بازیکن مالک توپ بعد از استفاده از Screen و Drive به سمت حلقه در صورتی که فضای مناسب برای کسب امتیاز را داشته باشد می تواند به وسیله Layup و یا Jump Shot امتیاز آوری کند.
اگر فضا تا انتها برای او باز بود و می توانست به حلقه نزدیک شود، می تواند از Layup استفاده کند و اگر پیشروی تا زیر حلقه موجب شود تا با مدافعی که برای پوشش به او رسیده است برخورد کند، می تواند از Jump Shot استفاده نماید و شوت Mid-Range بزند.
حالت دوم (Option 2)
اگر بازیکن Drive کننده نتواند کسب امتیاز کند و یا فضای بازیکن دیگر را مناسب بداند می بایست به هم تیمی های خود برای کسب امتیاز پاس دهد و نقش بازی سازی را ایفا کند.
او در این شرایط اولین گزینه ای که دارد، پاس به بازیکن Roll کننده است که در زیر سبد مستقر شده است. البته اگر بازیکن Roll کننده توانایی شوت Mid-Range داشته باشد می تواند Roll خود را تا زیر سبد ادامه ندهد و در نزدیکی های Block بماند تا پس از دریافت توپ اقدام به شوت منطقه ای کند.
حالت سوم (Option 3)
اگر بازیکن Drive کننده در پاس به بازیکن Roll کننده ناکام ماند، گزینه سوم، پاس به بازیکنی است که در Screen نقش نداشته است. این بازیکن به دو شکل می تواند حرکت کند، یه به سمت Top Of The Key و یا به سمت Corner موافق خودش.
اگر به سمت Corner حرکت کند، با توجه به اینکه در راستای حرکتِ توپ به سمت پایین می رود، دو تا ویژگی مثبت خواهد داشت که همگی به حرکت مدافع این بازیکن بر می گردد.
اگر مدافع برای پوشش به سمت توپ برود، این بازیکن در Corner فضای خالی خواهد داشت تا بتواند اقدام به شوت کند و یا برای برهم زدن ساختار دفاعی اقدام به Drive کند.
اگر مدافع برای پوشش به سمت توپ نرود و بر روی یار خود بماند، پس طبیعتا درگیر دفاع از این بازیکن شده است و در فرایند Pick & Roll نمی تواند پوششی بدهد و فضای کار کردن را در اختیار دو بازیکن مهاجم در Pick & Roll گذاشته است.
اگر به سمت Top Of The Key حرکت کند، به عنوان Safety عمل کرده است. در اینجا این بازیکن Safety بازیکنی می شود که اقدام به Drive کرده است؛ زیرا در صورتی که او نتواند از Drive خود نتیجه ای بگیرد و در رساندن پاس به بازیکن Roll کننده ناموفق باشد، می تواند برای فرار از Trap به این بازیکن پاس دهد.
این گزینه به همین جهت بیشتر از اینکه برای کسب امتیاز باشد، برای Safety است.
جمع بندی
به طور کلی به واسطه نوع بازی سه به سه نسبت به پنج علیه پنج، فضا به دلیل کمتر بودن تعداد بازیکنان در زمین بیشتر است و در شرایطی که بازیکنان با Screen ایجاد فضا می کنند، به دلیل اینکه احتمال پوشش داده شدن از Help Side بسیار اندک است، بازی های این مدلی بسیار مفید و موثر واقع می شود.
علاوه بر این بسکتبال سه به سه بازی گروهی است اما مهارت فردی در آن نقش زیادی را ایفا می کند و به همین جهت چنین سیستمی بازیکن مالک توپ را در موقعیتی قرار می دهد که بتواند به راحتی Drive کند و موقعیت امتیاز آوری را برای خود و سایر هم تیمی هایش ایحاد کند.