در این مطلب از سایت Coaches Clipboard به چکیده نکات مهم فلسفه مربیگری چهار مربی بزرگ بسکتبال (جان وودن، مایک شیشفسکی، پت سامیت و دین اسمیت) پرداخته است که توسط شهریار مقدمی و سایت منطقه رنگی برای شما عزیزان ترجمه شده است تا در راه رسیدن به فلسفه مربیگری خود راهنمایی شوید.
خودتان باشید
بسیار مهم است که شما به عنوان مربی خودتان باشید. اگر فرد درونگرایی هستید، درونگرایی باشید و اگر فرد برونگرایی هستید، برونگرا باشید. هرگز تلاش نکنید تا رفتار و خلق‌خوی یک مربی مشهور را که کاملا با شما تفاوت دارد، تقلید کنید. از مربیان مشهور و خوب دنیای بسکتبال ایده بگیرید و آن‌ها را در قالب فلسفه مربیگری خودتان استفاده کنید، اما عینا مثل آن‌ها نشوید و از فلسفه مربیگری خودتان فاصله نگیرید.
سعی کنید فردی باشید که بدون به خطر انداختن اصول خود پذیرای همه چیز باشید و کار کردن با همه برایتان آسان باشد. شما باید با افراد بسیاری از جمله بازیکنان، مدیران، خانواده‌ها، کمک مربیان، داوران، بازیکنان و مربیان حریف، تماشاگران و … تعامل داشته باشید. همه ما دوست داریم در کنار افرادی باشیم که کار با او آسان باشد، قوانین را رعایت کند و احترام بگذارد.
استایل آموزشی شما
مربیگری بسکتبال یعنی آموختن! آموختن تنها شامل نکات پایه، چگونه بازی کردن، مهارت‌های تیمی و … نمی‌شود بلکه شامل مهارت‌های زندگی هم می‌شود. همیشه برای تمرین و مسابقه آماده باشید. بازیکنان را تشویق کنید و مثبت باشید. با هر سبکی که دارید، برای هر بازی و تمرین اشتیاق داشته باشید. اگر مشتاق و خوش‌بین باشید، این روحیه به بازیکنان و همراهان شما هم منتقل خواهد شد. برای همه بازیکنان ارزش قائل شوید. به شکلی رفتار کنید که هر ۱۵ بازیکن تیم احساس مهم بودن داشته باشند. این برای پیشرفت فردی آن‌ها و تیم شما همه چیز است.
سازماندهی
شما رهبر گروه خود هستید و باید منظم باشید و همه چیز را سازماندهی کنید. اگر شما بی‌نظم باشید سایرین (که شامل بازیکنان هم می‌شود) شما و برنامه شما را جدی نخواهند گرفت. همه چیز باید سازماندهی شده باشد؛ تمرینات، بازی‌ها، زمان‌بندی کارها، کمپ‌های تیمی و هرچیزی که در اصل در کل برنامه شما جای دارد.
هنگامی که والدین انتظار دارند تمرین در زمان معینی شروع و تمام شود، در همان زمان معین مشخص شده تمرین را شروع و تمام کنید بدون هیچگونه تاخیری!! اگر به هر دلیلی شما نمی‌توانستید راس زمان مشخص به تمرین برسید، حتما یکی از کمک مربیان خود را سر تمرین در زمان مشخص شده مستقر کنید.
سعی کنید همه چیز را یادداشت کنید تا کارهای خود را فراموش نکنید. خودتان را با افراد و دستیاران خوب احاطه کنید.
گنجینه یادگیریتان را همیشه باز بگذارید و از بقیه یاد بگیرید
تمام مربیان بزرگ همیشه سعی می‌کنند از سایر مربیان و بازیکنان بیاموزند. این نگرش که همه پاسخ‌ها را می‌دانید، نداشته باشید و به شکلی رفتار نکنید که بهترین مربی حاضر بر روی کره زمین هستید. تلاش کنید مربی بهتری شوید؛ پس فروتن و مشتاق یادگیری باشید.
در کمپ‌ها و کلینیک‌های مربیگری شرکت کنید. دی‌وی‌دی‌ها و ویدئوهای مختلف را که جنبه‌های مختلف بازی را بررسی می‌کند بارها مشاهده کنید. به مسابقات بروید. از تلویزیون بازی ببینید. کتاب (بخصوص درباره بسکتبال) بخوانید.
کمک مربیان همواره سعی می‌کنند همه چیز را از شما که سرمربی هستید بیاموزند، این بهترین فرصت یادگیری برای شماست.
جوانان را تحت تاثیر قرار دهید
شما والدین بازیکنان نیستید، اما تاثیر بسیار زیادی در زندگی بازیکنان دارید و به نوعی یکی از مهمترین شخصیت‌های زندگی هر بازیکن به حساب می‌آیید؛ پس هرگز این جایگاه را از دست ندهید. فرد صادقی باشید و بازیکنان را راهنمایی کنید.
به صورتی رفتار کنید که از نظر نظم و انضباط به شما اعتماد و اعتقاد داشته باشند. البته به یاد داشته باشید که بیشتر مربی آن‌ها باشید تا دوستشان (هرچند به مرور زمان دوستی شما با آن‌ها قوی‌تر خواهد شد و شاید بعد از اینکه دیگر بازیکن شما نبودند، دوست صمیمی شما بشوند.)
با بازیکنان با احترام برخورد کنید و در رفتار با آن‌ها به عنوان اعضا مهم تیم اهمیت دهید.
به شکل‌گیری شخصیت آن‌ها کمک کنید. به جوانان کمک کنید که اولویت‌هایشان را مشخص کنند. به طور کلی رابطه بین مربی و بازیکن سنگ بنای اساسی برای موفقیت در مربیگری است.
به صورت گروهی و انفرادی با بازیکنان صحبت کنید. قبل از شروع فصل به صورت انفرادی با بازیکنان جلسه بگذارید و درباره هدف، انتظارات و سایر موارد صحبت کنید. درباره برخی مسائل تیمی با بازیکنان جلسات بگذارید.
فریاد کشیدن سر بازیکن
قطعا شما هرگز این قصد را ندارید که در طول مسابقه بازیکن را در برابر خانواده‌ها، دوستان و هواداران شرمنده کنید. مسابقه برای بازیکنان است. در تمرین پشت درهای بسته، شما کلاس درسی به نام تمرین دارید. مربی جان وودن معتقد است که مربیان می‌توانند در تمرین سر بازیکنان خود (به جهت بیشتر تلاش کردن و نه برای تحقیر کردن) فریاد بزنند. برخی بازیکنان نیاز به جملات انگیزشی دارند. باید به بازیکنان گفت اگر بر سر شما فریاد می‌زنیم، برای این است که ما در شما توانایی‌های زیادی می‌بینیم.
البته این موضوع کاملا وابسته به فلسفه مربیگری شما است و بسیاری از مربیان حتی در بالاترین سطوح مداوم به دلیل عصبانیت سر بازیکنان خود فریاد می‌کشند که پیشنهاد می‌شود مربیان اینگونه نباشند.
قوانینی تنظیم و نظم را حفظ نمایید
سعی کنید با قانون، نظم را در سراسر تیم خود حفظ کنید اما قوانین زیادی نگذارید که بعدا از آن پشیمان شوید. مطمئن باشید کودکان قوانین را نقض می‌کنند. آماده باشید تا امور را به روشی منصفانه اداره کنید. اما با قوانین زیاد و انعظاف‌پذیری کم در امور، کار خود را دشوار نکنید.
عجولانه تصمیم‌گیری نکنید و نظر ندهید. ابتدا جزئیات آنچه اتفاق افتاده است را بررسی کنید، قوانین باشگاه و مدرسه را مرور کنید و در صورت وجود مشاوره ورزشی در کنار خود از او راهنمایی بگیرید. همچنین به این فکر کنید که تصمیم شما در طولانی مدت چه تاثیری بر افراد تیم، برنامه شما، خود شما، گروه‌تان (باشگاه یا مدرسه) و حتی جامعه اطرف‌تان خواهد داشت.
نظم و انضباط همچنین به معنای انجام صحیح کارها در جهت پیشرفت تیم است. در عمل به این معناست که در تمرینات، هر تمرینی را همیشه از راه درست و با تمام توان انجام داد.
سبک بازی
برخی مربیان اصطلاحا go coaches نامیده می‌شوند و به بازی سرعتی اعتقاد دارند. مربیانی طرفدار این سبک هستند علاقه بسیاری به ضدحمله، دفاع تمام زمین، تله‌گذاری و … دارند. معمولا تیم‌هایی که به این شکل بازی می‌کنند می‌بایست دارای بازیکنان سریع، توانمند و نیمکت ذخیره پرباری باشند تا دست مربی برای تغییر بازیکنان باز باشد. این سبک بازی در بین والدین، تماشاگران و بازیکن محبوب است زیرا وقت بیشتری را به بازیکنان می‌دهد تا در زمین بازی کنند.
برخی مربیان اصطلاحا whoa coaches نامیده می‌شوند. این مربیان بازی با ریتم آرام و ریسک کمتری دوست دارند و بازیکنان این تیم در نیمه زمین حریف برپایه بازی شماره‌گذاری شده (Set play) برای گل زدن به حریف تلاش می‌کنند. این نوع بازی برای تیم‌هایی کاربرد دارد که خیلی سریع نیستند، گاردهای توانمندی در مهارت کنترل توپ دارند و نیمکتی که در اختیار مربی است پربار نیست و مربی به راحتی نمی‌تواند تعویض کند. به طور کلی این بازی برای کنترل موقعیت به موقعیت طراحی شده است.
اما مربی موفق است که در سبک بازی خود انعطاف‌پذیر باشد. ممکن است یک سال تیم شما دارای بازیکنان سریع باشد و شما بتوانید به راحتی به حریفان ضدحمله بزنید و ممکن است یک سال، تیم نه چندان سریعی داشته باشید و به جای آن از بازیکنان “پست” توانایی بهره ببرید. یک سال ممکن است شوت‌زن‌های خوبی داشته باشید و سال بعد گاردهای خوبی را در کنار خود ببینید.
تیم خود را آماده کنید
آماده‌سازی تیم برای بازی، بسیار مهمتر از هر فعالیت، تلاش یا حتی جادوگیری کنار زمین توسط مربی است. این کاملا درست است که مربی در طول مسابقه و بخصوص در بازی‌های نزدیک با تصمیماتی که می‌گیرد می‌توانید به عملکرد بهتر تیمش کمک کند؛ اما آماده‌سازی پیش از بازی مهمتر از آن است. آماده‌سازی شامل آموزش مهارت‌های پایه به بازیکنان تازه‌کار و تمرکز بر روی مهارت‌های تیمی است.
به یاد داشته باشید تیم شما هرطور تمرین کند، همان‌طور هم بازی خواهد کرد. اگر تیم شما در تمامی جلسات تمرینی سخت تلاش کند، قطعا در مسابقه هم تیم پرتلاشی خواهید داشت. برای هر جلسه تمرینی و تمریناتی که قصد دارید بدهید براساس سبک و برنامه بازی خود آماده شوید.
تیم حریف را آنالیز کنید و براساس بررسی‌های برنامه بازی تیم‌تان را در تمرین مرور کنید! اینکه چگونه علیه این تیم حمله و دفاع کنید.
اخلاق کاری و حرفه‌ای‌گری را پرورش دهید
هربار که بند کفش‌هایتان را محکم میی‌کنید و پا به سالن مسابقه می‌گذارید، تمامی مشکلات خود را فراموش کنید و تنها بر روی بازی تمرکز کنید. کاری کنید که بازیکنان تیم‌تان هم این موضوع را رعایت کنند. هر بازیکن، مربی، دستیار و مدیر تیم وظیفه و کاری برای انجام دارد و همه باید بر روی فعالیت خود متمرکز شوند. بازیکنان باتجربه و ستارگان تیم باید پیش قدم باشند. به عنوان مثال آن‌ها باید سخت‌تر از سایر بازیکنان تمرین کنند.
مفهوم تیم
مربی باید مفهوم تیم بودن (و نه فرد بودن) را به تمامی اعضا القا کند. این روحیه باید چه در زمین و چه در خارج از زمین پرورش پیدا کند. گروهی که بازیکنانش مفهوم تیم بودن را به خوبی درک کنند به موفقیت‌های زیادی دست پیدا می‌کند.
به طور کلی اعضا تیم باید زیر نظر فلسفه مربیگری شما به تفکری یگانه برسند.
اعتقاد به مجموعه
مربی باید کاری کند که بازیکنان تیم به سبک بازی، فلسفه مربیگری و استایل بسکتبال آن مربی اعتقاد داشته باشند. بازیکنان و دستیاران باید کاملا به آنچه انجام می‌دهند متعهد باشند. بازیکنان باید اطمینان داشته باشند که اگر سخت تمرین کنند، بهتر بازی خواهند کرد و به پیروزی‌های بیشتری خواهند رسید. به طور معمول تیمی که با تلاش بیشتر تمرین و بازی می‌کند برنده می‌شود.
اهداف
برای تیم خود، برنامه‌تان و بازیکنان به صورت انفرادی هدف تعیین کنید. لذت بردن باید در لیست اهداف شما باشد. در بسکتبال آمریکا خیلی از بازیکنان وقتی بعد از مدت‌ها به گذشته بازمی‌گردند، معتقد هستند دوران بازی در سطح دبیرستان یکی از لذت‌بخش‌ترین لحظات زندگی‌شان بوده است.
این یکی از بهترین تعریف‌هایی است که یک بازیکن می‌تواند از مربی خود انجام دهد؛ لذت بردن از لحظاتی که جاری هستند و هرگز بازنمی‌گردند!
هدف‌گذاری تیم باید سالیانه رخ دهد. ممکن است در یک سال هدف تیم قهرمانی در منطقه باشد و سال بعد برای قهرمانی در کشور تلاش کند. حتی ممکن است تیم شما فاقد استعداد و تجربه باشد و هدف شما آماده شدن برای فصل آینده باشد.
هدف‌گذاری انفرادی برای بازیکنان را در نظر داشته باشید. این هدف‌گذاری می‌تواند شامل تقویت توانایی و قدرت یک بازیکن پست باشد یا تقویت شوت، دریبلینگ و کنترل توپ یک بازیکن گارد! اما به یاد داشته باشید رسیدن به اهداف شخصیتی و رفتاری از همه چیز مهمتر است. مشخص کردن اولویت‌ها، تقویت حس مسئولیت‌پذیری و تعهد، وفاداری، صداقت، اعتماد، اخلاق‌کاری و … بسیار مهم است.
فلسفه مربیگری تنها شامل بسکتبال نیست و مربوط به مسائل زندگی هم می‌شود.
سنجیدن موفقیت
همه ما در برد و باخت گرفتار می‌شویم. معتقد هستیم که مربیان را به خاطر دست‌یابی به نقاط عطفی همچون بردها و قهرمانی‌ها به یاد آورده می‌شوند؛ اما باید به یاد داشت که آموزش اصول پایه، توسعه برنامه، اشتیاق، فداکاری، سخت کوشی و غیره موجب رسیدن به این پیروزی‌ها و قهرمانی‌ها شده است.
مربی جیمز گِلس در بخشی از این مطلب می‌گوید: من شاهد یک مربیگری عالی از جانب یک مربی تازه‌کار بودم. او با گروهی از بچه‌های بی‌تجربه با اصول پایه ضعیف و اعتماد به نفس کم کارش را شروع کرده بود. آن‌ها در طول فصل شکست‌های زیادی را تجربه کردند؛ اما در انتهای فصل با تلاشی که کردند در برابر بسیاری از تیم‌هایی که پیش از این شکست خورده بودند، به راحتی پیروز شدند. اگرچه این فصل بدون قهرمانی برای تیم به پایان رسید اما بچه‌های تیم پس از تمام شدن فصل احساس غرور می‌کردند و حس خوبی نسبت به عملکرد خود داشتند و بی‌صبرانه منتظر شروع فصل جدید بودند.
روحیه تلاشگر
مربی دین اسمیت معتقد بود: اگر شما هر بازی را به چیزی شبیه به مرگ و زندگی تبدیل کنید، قطعا با مشکل روبرو می‌شوید؛ زیرا شما بارها خواهید مرد.
بازیکنان در بازی‌های حساس فشاری که بر روی آن‌ها وجود دارد تا برنده بازی شوند را احساس می‌کنند. مربی باید کاری کند که تمرکز از روی “صرفا پیروزی” به لذت بردن از بازی و لحظه تبدیل شود تا تیم به یک روحیه تلاشگر برسد. اگر هر بازیکن در بازی و لحظاتی که سپری می‌کند یاد بگیرد تا از لحظاتش لذت ببرد می‌تواند بیشترین توانایی خود را ارائه دهد و این مسئله علاوه بر اینکه موجب عملکرد بهتر او در مسابقه می‌شود، بلکه نگرانی و فشار برد و باخت را برای بازیکن کاهش می‌دهد. به یاد داشته باشید اگر شما به سختی تلاش کنید و همه توان خود را به نمایش بگذارید هیچ شرمندگی از بابت شکست نیست.
روحیه تلاشگری، به اخلاق‌کاری که در تیم موج می‌زند هم برمی‌گردد؛ تلاشی که بازیکنان در تمرین می‌کنند، بر روی عملکرد آن‌ها در مسابقه تاثیرگذار است. بازیکنان با تلاش و رقابت سخت در تمرین موجب پیشرفت یکدیگر می‌شوند.
این نکته بسیار مهم است که اگر تیم شما سخت تمرین نکند، هر صحبت و رفتار انگیزشی پیش از مسابقه برای بازیکنان بی‌فایده خواهد بود.
به طور کلی تاکید بر روی این جمله است: از اینکه بیشترین توان خود را ارائه می‌دهید لذت ببرید. بیشترین لذت و حس رضایت زمانی رخ می‌دهد که شما تمام توان خود را در برابر یک حریف شایسته به کار بگیرید.
به یاد داشته باشید این فلسفه مربیگری بسیار اهمیت دارد و بسیاری از مربیان به کمک آن به موفقیت‌های بسیاری رسیدند.
موفقیت در بسکتبال بی‌نهایت برای افرادی که در بسکتبال هستند و همه زندگی‌شان تبدیل به بسکتبال شده، مهم است. باید سخت تلاش کرد، زحمت کشید، سختی‌های زیادی را متحمل شد؛ اما نباید هرگز فراموش نشود که لحظات ما هرگز تکرار نخواهند شد و هر لحظه در طول تاریخ یک بار اتفاق می‌افتد و تکرار نمی‌شود. پس بیایید از این لحظاتی که جاری هستند لذت ببریم و به تفکری دست پیدا کنیم که بدون هیچ نگرانی و استرسی تلاش کنیم و با رسیدن به موفقیت‌های بسیار و مسیری که برای رسیدن به موفقیت طی می‌کنیم از تک تک لحظاتمان لذت ببریم.
به یاد داشته باشید فلسفه مربیگری لازمه هر مربی است. فرقی ندارد شما سرمربی هستید یا کمک مربی؛ شما می‌بایست فلسفه خود را داشته باشید.
